Karta EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego) to dokument, który uprawnia osoby ubezpieczone w Polsce do korzystania z publicznej opieki zdrowotnej w krajach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) na takich samych zasadach, jakie obowiązują obywateli danego kraju. Karta ta jest przydatna podczas wyjazdów turystycznych, służbowych, edukacyjnych czy krótkoterminowych pobytów za granicą.
Dzięki EKUZ, w razie nagłego zachorowania lub wypadku, możesz uzyskać niezbędną opiekę medyczną bez konieczności ponoszenia pełnych kosztów leczenia. Należy jednak pamiętać, że karta EKUZ nie pokrywa kosztów leczenia prywatnego ani transportu powrotnego do Polski.
Europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego, EKUZ, co pokrywa?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) pokrywa niezbędne i konieczne z medycznego punktu widzenia, świadczenia zdrowotne w krajach Unii Europejskiej (UE) oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), a także w Szwajcarii. Oznacza to, że będąc posiadaczem EKUZ, masz prawo do otrzymania takiej opieki medycznej, która umożliwi ci kontynuowanie pobytu za granicą bez konieczności przerywania go i powrotu do kraju w celu leczenia. Zakres świadczeń zależy od przepisów kraju, w którym aktualnie przebywasz.
Karta EKUZ obejmuje kraje należące do UE, ale czy tylko?
Oto, co dokładnie pokrywa karta EKUZ:
1. Niezbędne świadczenia zdrowotne w ramach publicznej służby zdrowia
Karta EKUZ pokrywa koszty świadczeń zdrowotnych, które są niezbędne z medycznego punktu widzenia. Są to:
- Opieka medyczna w nagłych przypadkach – np. wypadki, nagłe zachorowania, pogorszenie stanu zdrowia.
- Podstawowe leczenie w razie nagłej potrzeby – np. konsultacja z lekarzem pierwszego kontaktu, wizyty ambulatoryjne.
- Leczenie w szpitalu – hospitalizacja wynikająca z nagłej potrzeby zdrowotnej.
- Transport do szpitala w przypadkach nagłych, np. w razie wypadku.
Zakres pokrycia zależy od zasad publicznej służby zdrowia obowiązujących w kraju, w którym korzystasz z opieki medycznej. Jeśli w tym kraju obywatele ponoszą część kosztów leczenia (np. współpłacenie za wizyty lekarskie, leki, hospitalizację), będziesz musiał je ponieść również jako posiadacz EKUZ.
2. Konsultacje z lekarzem specjalistą
Jeśli twój stan zdrowia wymaga konsultacji ze specjalistą, EKUZ pokrywa takie świadczenia, o ile są one konieczne z medycznego punktu widzenia i wykonywane w ramach publicznej służby zdrowia.
3. Leki przepisane przez lekarza
Karta EKUZ pokrywa część kosztów leków przepisanych przez lekarza, ale zasady refundacji zależą od kraju pobytu. W niektórych krajach może być konieczne uiszczenie pełnej opłaty, a refundacja może nastąpić później (częściowa lub pełna, w zależności od kraju).
4. Opieka szpitalna
EKUZ obejmuje hospitalizację w publicznych szpitalach, gdy jest to konieczne z medycznego punktu widzenia. Koszty leczenia pokrywane są zgodnie z przepisami danego kraju – może być wymagana dopłata, jeśli taki system funkcjonuje w kraju pobytu.
5. Opieka specjalistyczna, np. stomatologiczna
EKUZ pokrywa koszty niektórych specjalistycznych usług zdrowotnych (np. opieki stomatologicznej), o ile są one niezbędne z medycznego punktu widzenia i świadczone w ramach publicznej służby zdrowia danego kraju.
6. Opieka związana w okresie ciąży i porodu
Karta EKUZ obejmuje także opiekę zdrowotną związaną z ciążą i porodem, jeśli wymaga tego stan zdrowia przyszłej matki. Może to obejmować zarówno badania kontrolne, jak i poród, jeśli nastąpi on podczas pobytu za granicą.
7. Leczenie chorób przewlekłych
Osoby z chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą, astmą) mogą korzystać z opieki zdrowotnej związanej z ich stanem, o ile leczenie jest niezbędne z medycznego punktu widzenia w czasie pobytu za granicą. EKUZ pokrywa koszty leczenia w ramach publicznej służby zdrowia.
Czego nie pokrywa EKUZ?
Mimo szerokiego zakresu opieki zdrowotnej, EKUZ nie pokrywa kilku istotnych kosztów:
- Opieka prywatna: Jeśli korzystasz z prywatnych placówek medycznych, EKUZ nie pokrywa kosztów takiego leczenia.
- Kosztów powrotu do kraju: EKUZ nie obejmuje kosztów transportu powrotnego do Polski w przypadku ciężkiej choroby lub wypadku. Tego typu koszty pokrywa dodatkowe ubezpieczenie turystyczne.
- Usługi pozamedyczne: Karta EKUZ nie obejmuje np. kosztów ratownictwa górskiego czy morskiego, które w niektórych krajach mogą być bardzo wysokie.
- Planowane leczenie: Karta EKUZ nie uprawnia do korzystania z planowanego leczenia w innych krajach (np. zaplanowane operacje), o ile nie uzyskano wcześniej zgody NFZ.
Różnice w systemach opieki zdrowotnej
Każdy kraj UE/EOG ma swoje zasady organizacji systemu opieki zdrowotnej. W niektórych krajach obywatele muszą opłacać część kosztów leczenia (np. opłaty za wizyty lekarskie, leki, hospitalizację). Te same zasady obowiązują również posiadaczy karty EKUZ.
Kto może składać wniosek o EKUZ
Karta EKUZ jest dostępna dla osób, które są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ). Są to m.in.:
Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę, umowę zlecenie lub prowadzący działalność gospodarczą.
Emeryci i renciści.
Studenci ubezpieczeni przez uczelnię.
Osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy.
Członkowie rodzin osób ubezpieczonych, jeśli są zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego.
Jak złożyć wniosek?
Istnieje kilka sposobów na złożenie wniosku o kartę EKUZ:
a) Osobiście w oddziale NFZ
Możesz odwiedzić najbliższy oddział lub delegaturę Narodowego Funduszu Zdrowia i wypełnić wniosek na miejscu. Kartę EKUZ często można otrzymać od ręki, jeśli wniosek zostanie złożony osobiście.
b) Online przez platformę ePUAP
Możesz złożyć wniosek elektronicznie za pośrednictwem platformy ePUAP. Aby to zrobić:
- Zaloguj się na swoje konto ePUAP (wymagany jest Profil Zaufany lub e-dowód).
- Znajdź formularz „Wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ)”.
- Wypełnij formularz, podając dane osobowe, oraz określ cel wyjazdu (np. turystyczny, służbowy, studencki).
- Wyślij wniosek.
c) Pocztą lub e-mailem
Możesz także pobrać wniosek ze strony NFZ, wypełnić go i wysłać pocztą tradycyjną na adres odpowiedniego oddziału NFZ. Alternatywnie, niektóre oddziały przyjmują wnioski również drogą elektroniczną, poprzez e-mail (warto wcześniej sprawdzić szczegóły na stronie NFZ).
d) Przez pełnomocnika
Jeśli nie możesz złożyć wniosku osobiście, możesz upoważnić inną osobę do złożenia wniosku w Twoim imieniu. Pełnomocnik powinien przedstawić odpowiednie upoważnienie.
e) Przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP)
Wniosek o kartę EKUZ możesz również wypełnić przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP) na stronie pacjent.gov.pl:
- Zaloguj się do IKP przy pomocy Profilu Zaufanego lub e-dowodu.
- Wejdź w sekcję „Moje konto” i wybierz opcję „Złóż wniosek o EKUZ”.
- Uzupełnij formularz i wyślij go online.
f) W aplikacji mojeIKP
Wniosek o kartę EKUZ można również złożyć przez aplikację mojeIKP:
- Zaloguj się do aplikacji.
- Wejdź w kategorię „e-zdrowie”.
- Wybierz opcję „Złóż wniosek o EKUZ” i wypełnij odpowiednie pola.
Kiedy karta EKUZ nie wystarczy?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) zapewnia dostęp do publicznej opieki zdrowotnej w innych krajach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jednak są sytuacje, w których może okazać się niewystarczająca. EKUZ pokrywa jedynie świadczenia medyczne, które są uznane za niezbędne z medycznego punktu widzenia podczas twojego pobytu za granicą, zgodnie z przepisami danego kraju. Oznacza to, że w wielu państwach będziesz musiał pokryć część kosztów leczenia, takich jak współpłacenie za wizyty u lekarza, leki czy hospitalizację, jeśli takie są lokalne regulacje. Ponadto karta nie pokrywa usług oferowanych przez prywatne placówki medyczne, co może być problematyczne w krajach, gdzie publiczna opieka zdrowotna jest ograniczona lub trudno dostępna.
EKUZ nie zapewnia również pokrycia kosztów transportu medycznego do Polski w przypadku poważnej choroby lub wypadku. W razie konieczności powrotu do kraju w celu kontynuowania leczenia koszty te mogą być bardzo wysokie, a karta nie obejmuje tego rodzaju usług. Ponadto, karta nie pokrywa ratownictwa górskiego, morskiego ani innych specjalistycznych usług ratunkowych, które w niektórych krajach są organizowane przez prywatne firmy i mogą wiązać się z wysokimi kosztami. EKUZ nie obejmuje również planowanego leczenia za granicą, co oznacza, że nie możesz jej użyć, jeśli zamierzasz wyjechać do innego kraju specjalnie w celu przeprowadzenia operacji czy leczenia, chyba że uzyskasz zgodę NFZ.
W takich sytuacjach dodatkowe ubezpieczenie turystyczne może okazać się niezbędne. Polisy te często oferują pokrycie kosztów leczenia w prywatnych placówkach, transportu medycznego do kraju, a także innych usług, które nie są objęte EKUZ, takich jak ubezpieczenie bagażu czy odpowiedzialności cywilnej. Dzięki temu podróżowanie za granicę staje się bezpieczniejsze, a nieprzewidziane sytuacje zdrowotne nie generują ogromnych kosztów.
Kiedy tracisz prawo do EKUZ?
Prawo do korzystania z Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) jest ściśle związane z posiadaniem ważnego ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ). Istnieje kilka sytuacji, w których można utracić prawo do EKUZ, ponieważ karta jest wydawana tylko osobom objętym tym ubezpieczeniem.
Pierwszym powodem utraty prawa do EKUZ jest utrata ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ, w skutek czego tracisz prawo do opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Może to nastąpić, gdy osoba przestaje być zatrudniona na umowę o pracę, prowadzić działalność gospodarczą lub przestaje spełniać inne warunki objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym (np. zarejestrowanie się jako osoba bezrobotna). Jeżeli osoba nie opłaca składek na ubezpieczenie zdrowotne lub nie jest objęta żadnym programem ubezpieczenia, traci również prawo do korzystania z EKUZ.
Drugim przypadkiem jest wygaśnięcie ważności karty EKUZ. Karta jest wydawana na określony czas, w zależności od statusu ubezpieczeniowego (np. na 5 lat dla pracowników, na 12 miesięcy dla studentów), dlatego po wygaśnięciu karty, jeśli osoba nie odnowi jej, traci prawo do korzystania z jej ochrony. Aby zachować ciągłość ochrony, należy złożyć nowy wniosek o wydanie karty przed upływem terminu ważności.
Dodatkowo, prawo do EKUZ można utracić, gdy zmienia się status rezydencji. Jeśli osoba przeprowadza się na stałe do innego kraju i nie jest już rezydentem Polski, traci prawo do korzystania z polskiego ubezpieczenia zdrowotnego oraz związanych z nim świadczeń, w tym EKUZ. W takim przypadku opieka zdrowotna staje się odpowiedzialnością kraju zamieszkania, a nie Polski.
Warto również pamiętać, że EKUZ jest nieważna w przypadku wyjazdów poza kraje Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii, co oznacza, że ochrona wynikająca z karty nie obowiązuje poza tymi regionami. W takiej sytuacji konieczne jest korzystanie z innych form ubezpieczenia zdrowotnego.
W przypadku każdej z tych sytuacji, utrata ubezpieczenia w NFZ oznacza automatyczną utratę prawa do korzystania z EKUZ, a w przypadku ważności karty, należy regularnie sprawdzać jej datę ważności, by zapewnić sobie stały dostęp do świadczeń zdrowotnych za granicą.
EKUZ a ubezpieczenie turystyczne wykupione np. w UbezpieczymyTo
Karta EKUZ zapewnia dostęp do niezbędnej opieki zdrowotnej w publicznych placówkach medycznych w krajach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii. Działa ona na takich samych zasadach, jak dla obywateli kraju, w którym się znajdujesz, co oznacza, że jeśli w danym państwie obowiązuje współpłacenie za wizyty lekarskie, leki lub hospitalizację, będziesz musiał ponieść te koszty z własnej kieszeni. EKUZ nie pokrywa świadczeń w prywatnych placówkach medycznych ani kosztów transportu medycznego do Polski. Jej zakres ogranicza się do niezbędnej opieki zdrowotnej w nagłych przypadkach, a leczenie planowane (np. operacje) nie jest objęte ochroną, chyba że uzyska się wcześniejszą zgodę NFZ.
Z kolei ubezpieczenie turystyczne oferowane przez firmy ubezpieczeniowe jest znacznie bardziej kompleksowe i elastyczne. Ubezpieczenie to zazwyczaj pokrywa nie tylko koszty leczenia, ale także inne usługi, takie jak transport medyczny do Polski, transport do szpitala, ratownictwo górskie czy morskie, które są wyłączone spod ochrony EKUZ. Polisa turystyczna może również obejmować inne przydatne opcje, takie jak ubezpieczenie bagażu, ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, a nawet rekompensatę w przypadku odwołania lub opóźnienia lotu.
Podsumowanie
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) to dokument, który zapewnia dostęp do niezbędnych świadczeń medycznych w publicznych placówkach zdrowia w krajach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii. Karta ta jest dostępna bezpłatnie dla osób ubezpieczonych w Narodowym Funduszu Zdrowia i gwarantuje pomoc medyczną na zasadach obowiązujących obywateli kraju, w którym się przebywa. EKUZ nie pokrywa jednak wszystkich kosztów leczenia, takich jak prywatne usługi medyczne, transport medyczny do Polski czy ratownictwo specjalistyczne, co może wymagać dodatkowego ubezpieczenia turystycznego. Utrata prawa do EKUZ następuje w momencie utraty ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ lub wygaśnięcia ważności karty. Aby korzystać z pełnej ochrony zdrowotnej podczas podróży, warto rozważyć dodatkowe ubezpieczenie w zależności od potrzeb i celu wyjazdu.